Maria Montessori

Maria Montessori urodziła się 31.08.1870 roku we Włoszech w rodzinie zaangażowanej w sprawy społeczne i służącej tym, którzy byli w potrzebie. W wieku 12 lat Maria zdecydowała, że jej powołaniem jest medycyna, niedostępna wówczas dla kobiet. Pokonując wiele trudności w 1896 roku z wybitnymi wynikami jako pierwsza kobieta we Włoszech ukończyła studia medyczne. Następnie rozpoczęła pracę naukową poświęconą dzieciom z upośledzeniem umysłowym. Wstrząśnięta zastaną sytuacją szpitali psychiatrycznych, w których przebywały dzieci, postanowiła, że należy przywrócić im chęć do życia. Wkrótce doprowadziła do otwarcia w Rzymie instytut dla dzieci upośledzonych umysłowo, na którego czele stanęła.

Wspaniałe wyniki zachęciły ją do kontynuowania pracy nie tylko z dziećmi upośledzonymi, ale i zdrowymi. Po zakończeniu kolejnych studiów, Maria objęła posadę dyrektora w rzymskim przedszkolu Casa dei Bambini. Do Casa Dei Bambini uczęszczało 60 dzieci w wieku 3 – 6 lat. Montessori tak zorganizowała im otoczenie, żeby mogły same wybierać, czym chcą się w danej chwili zająć. Mimo że przedszkole znajdowało się w dzielnicy o wysokiej przestępczości, Marii udało się stworzyć środowisko, w którym nawet najbardziej nadpobudliwe i głośne dzieci potrafiły skupić się na powierzanych im zadaniach i współpracować w grupie. Wieść o tym osiągnięciu rozniosła się po świecie. Montessori rozpoczęła więc kształcenie nauczycieli w różnych zakątkach świata.

Sytuacja polityczna zmusiła Marię do opuszczenia ojczyzny i przeniesienia się do Hiszpanii. W 1934 roku odbył się ostatni międzynarodowy kongres Montessori, w którym uczestniczył m.in. szwajcarski psycholog Jean Piaget, znany dzięki swojej teorii rozwoju psychologicznego. Po powrocie z kongresu stanął on na czele związku Montessori. Jego myśl była bliska pedagogice Montessori. Tak jak ona, podkreślał ogromne znaczenie otoczenia, zwracał uwagę na różne etapy rozwoju dziecka i na okresy szczególnej wrażliwości (tzw. wrażliwe fazy), w trakcie których dziecko jest najbardziej podatne na zdobywanie konkretnej wiedzy. Maria Montessori interesowała się zajęciami praktycznymi, podczas gdy Piaget poświęcał swój czas na badania naukowe i rozważania teoretyczne.

Wojna domowa w Hiszpanii zmusiła Montessori do ponownej ucieczki, najpierw do Anglii, a potem do Holandii. Podczas pierwszych lat po wojnie wiele podróżowała, wygłaszając odczyty w różnych częściach świata. Nawiązywała kontakty ze znanymi ludźmi, m. in. Mahatmą Gandhim i Zygmuntem Freudem. Ostatnie lata życia spędziła ze swoją rodziną w Holandii.

Maria Montessori zmarła w 1952 roku, przeżywszy 82 lata. Faszyzm, dwie wojny światowe, wojna domowa w Hiszpanii, internowanie przez 5 lat w Indiach boleśnie ją doświadczyły i utwierdziły w przekonaniu, że człowiek musi się zmienić, że pokój i wspólnotę należy kształtować od najmłodszych lat. Maria Montessori była wielokrotnie nominowana do Nagrody Nobla.

*(K. S. Wennerstrom, M. B.Smeds, Pedagogika Montessorii w przedszkolu i w szkole.)